Met welke doelstellingen is TTT-AI in 2021 gestart?

“Het TTT instrument van RVO, en daarmee ons programma, kent ruwweg twee doelen. Ten eerste om een nationale thematische samenwerking op te zetten op het gebied van valorisatie van Artificial Intelligence (AI) tussen Nederlandse kennisinstellingen. En zo vooral meer start-ups te creëren. Ten tweede om voor deze prille kennisstart-ups, voortkomend uit AI onderzoek, te voorzien van startkapitaal en de drempel te verlagen naar durfkapitaal. Hiermee helpen we start-ups in de meest kwetsbare fase tot wasdom te komen. Daarmee creëren we nieuwe impulsen voor de Nederlandse economie.”

Wat is er na drie jaar bereikt?

 “In 2021 startten we met een enthousiast team waarvan de kern bestaat uit ervaren business developers. Inmiddels zijn we goed op stoom. In de afgelopen drie jaar waren er voortdurend dertig start-ups in opbouw, waarvan er nu meer dan 20 zijn gerealiseerd, deels gefinancierd door het TTT-AI preseed fonds. Dit fonds wordt beheerd door investeerder LUMO Labs, waarmee we intensief samenwerken. We zijn nu halverwege het programma maar er kwamen zoveel mooie kansen voorbij dat ons pre-seed fonds al uitgeput is. Een mooi succes, maar we moeten ons programma wel aanpassen voor de resterende periode, zoals de samenwerking zoeken met andere investeringsfondsen.”

Nieuwe impulsen voor de Nederlandse economie

Wat hebben jullie geleerd sinds 2021?

“Een leerpunt is om die tweede pijler, van pre-seed investment, later te starten om zo beter aan te sluiten op het venture building-traject. Een start-up opzetten duurt vaak meer dan een jaar. Een ander leerpunt is dat de nauwe samenwerking met LUMO Labs bijzonder nuttig en inspirerend voor ons is. Deze geeft over en weer inzichten: hoe de markt werkt maar ook wat de behoeften zijn van kennisintensieve ondernemingen.

Het is goed om kansrijke start-up cases zo vroeg mogelijk te koppelen aan ondernemers. Wij proberen via diverse kanalen deze ondernemers te vinden In de venture building-fase staat snelle marktvalidatie van ideeën centraal, waarbij we kleine financiële vouchers kunnen toewijzen. Met een vroege validatie vallen minder kansrijke cases af en kunnen we ons richten op de sterkste plannen. Ondernemers doen samen met ons team de validatie en bouwen zo direct aan de start-up. Dit brengt focus en realiseert sneller, meer en betere start-ups. Onze business developers hebben hierin een zeer actieve rol. De kern van ons projectteam bestaat uit zo’n twaalf business developers waarvan vier vanuit TTT-AI werken en de rest verbonden is aan de kennisinstellingen (universiteiten, UMC’s en het CWI).

Sneller, meer en betere start-ups realiseren

Wat is er zoal ontwikkeld met ondersteuning van TTT-AI?

 “Uit de academische ziekenhuizen komt een grote stroom aan kennis en innovaties. Ziekenhuizen werken dagelijks aan oplossingen voor problemen én hebben veel data zoals patiëntgegevens. Dat is belangrijk voor het trainen van AI software. Daarmee loop je, zodra er een BV is opgericht, wel meteen tegen een probleem aan want dan is de toegang tot die data juridisch afgesloten. Daarom zijn we nu onder meer aan het kijken hoe je met toezichthouders samen ‘regulatory sandboxes’ kunt opzetten. Daarmee kun je als innovatieve start-up, op een veilige manier je applicatie ontwikkelen en testen op data waar je anders niet bij kan.”

Veel kennis en creativiteit bij onze kennisinstellingen

Waar ben je trots op?

“Er zit ontzettend veel kennis en creativiteit bij onze kennisinstellingen. Als zij meer thematisch samenwerken, zoals nu met AI, dan levert dit nog meer resultaat op. Vanwege onze kritische massa zijn wij een landelijk thematisch aanspreekpunt geworden voor bedrijven, investeerders en publieke partijen. Daaruit ontstaan nuttige samenwerkingen zoals het groeifondsprogramma AiNed, NLAIC en ICAI Labs. Maar ook de vele zogenaamde cross-overs tussen kennisinstellingen zijn erg effectief. Protyon is daar een voorbeeld van. Een spin-out uit UMC Groningen die dankzij het TTT-AI programma ging samenwerken met UMC Utrecht. Dat was weer doorslaggevend voor een investering door LUMO Labs. Zo zie je hoe TTT dwars door alle universiteiten en andere kennisnetwerken heengaat. We werken met iedereen samen en zo onstaan er veel verbanden, ideeën en oplossingen. Samen heb je meer netwerk en ervaring, contacten met bedrijven en andere partijen zijn snel gelegd. Dat lukt alleen als je elkaar treft en rond de tafel gaat zitten.”

Ambities voor de komende jaren? 

“Dit programma doorzetten, samen met LUMO Labs en nieuwe investeerders. De snelheid waarmee Chat GPT gemeengoed is geworden heeft iedereen overvallen. We zijn een stuk verder met AI dan velen dachten en dat raakt alles en iedereen. Het is echt een tipping point, vergelijkbaar met het ontstaan van het internet. AI is booming. Er is angst, bijvoorbeeld dat AI misschien banen gaat kosten. Maar er zijn ook grote voordelen. AI breekt in de volle breedte door, niet alleen op het gebied van generatieve AI, zoals Chat GPT. Denk aan de medische diagnostiek waarin het patronen en verbanden ontdekt die wij minder snel zien. AI zet de hele wereld, de hele markt nu op z’n kop. Wereldwijd is iedereen ermee bezig, er worden grote investeringen gedaan en werkelijk alle kennisinstellingen werken ermee.

Ons plan voor TTT-AI heeft hier geen rekening mee kunnen houden. Landelijk zouden we op z’n minst zo snel mogelijk een brede generatieve AI-TTT moeten opzetten om te kunnen inspelen op de actualiteit. Vanuit ons programma kunnen we dit ook heel snel doen. En laat iemand me maar uitleggen waarom we het niet moeten doen! Met de kennis, onderzoek en het talent, maar juist ook vanwege haar maatschappelijke onafhankelijke positie kunnen Nederlandse kennisinstellingen hier een wezenlijke rol in spelen. Zodat AI van en voor ons allemaal is.”

BIO

Peter Westerhuijs is Business Developer bij IXA-UvA en namens de UvA programma manager van het TTT-AI consortium. Hij heeft een lang track record in business development in de private sector met tech start-ups, en in de publieke sector bij onder meer de TU Delft en de Universiteit van Amsterdam.